We werken samen met anderen om onze doelen te realiseren en taken uit te voeren. Rond sommige taken is de vorm van samenwerking en het schaalniveau door de wetgever bepaald zoals brandweerzorg via de Veiligheidsregio. Bij andere taken kiezen we zelf voor een bepaalde vorm en de schaal van samenwerking, bijvoorbeeld samen als zeven Drechtsteden gemeenten voor sociale zaken of met tien Zuid-Holland Zuid gemeenten voor jeugdzorg taken.
We spreken van een verbonden partij als de gekozen vorm van samenwerking leidt tot een rechtspersoon (organisatie) waarin de gemeente een bestuurlijk én een financieel belang heeft. Als enkel sprake is van een bestuurlijk belang (zoals bij Netwerk Zuidvleugel) of een financieel belang (bijvoorbeeld een subsidie relatie of afwikkeling van kosten zoals GR Schadevergoeding HSL-A16) dan is die samenwerking geen verbonden partij. Maar die organisatie of dat netwerk is natuurlijk wel een belangrijke samenwerkingspartner.
Het doel van de samenwerking via verbonden partijen is dat we deze organisaties zo maximaal mogelijk bij dragen aan de lokale, bestuurlijke ambities met minimale risico’s. Dit zodat de gemeentelijke doelen zo effectief en efficiënt mogelijk worden gerealiseerd. Wij als gemeente hebben twee rollen bij een verbonden partij: eigenaar en opdrachtgever. Als (mede)eigenaar beslissen we over de oprichting, het takenpakket en de bevoegdheden van de verbonden partij. In die rol nemen we deel aan het bestuur van de verbonden partij of zijn we de aandeelhouder die mee stemt over de koersbepaling. Als opdrachtgever geven we aan hoe we de taken uitgevoerd willen zien. Tussen beide rollen kan een spanningsveld bestaan. De eigenaar-rol richt zich op de levensvatbaarheid, continuïteit en het beheersen van het 'ondernemersrisico' van de organisatie. Soms zijn we wettelijk verplicht om tekorten aan te vullen als de resultaten tegenvallen. Kijken we met een eigenaar-bril dan kan het aantrekkelijk zijn dat een verbonden partij een standaard takkenpakket levert. Maar als opdrachtgever hebben we belang bij een zo goed mogelijke prijs-/kwaliteitsverhouding voor de dienstverlening of zoveel mogelijk maatwerk. Vanuit beide rollen wil de gemeente invloed uitoefenen op de strategie en investeringen van de organisatie:
- beleidsmatig sturen: uitvoeren van activiteiten die gunstig zijn voor ons gebied.
- maatschappelijk verantwoord ondernemen: social return, duurzaamheid en diversiteit benoemingen en beloningen bestuurders en commissarissen (Wet Normering Topinkomens).
- financiële koers: risicobeheersing, niveau van eigen vermogen organisatie en aandeelwaarde.
Meer informatie over verbonden partijen treft u in onze Begroting 2022 , Jaarstukken 2021 en de Nota Verbonden Partijen (2014) . Deze nota biedt een kader voor deelname aan, het oprichten van en het sturen op de verbonden partijen van de gemeente, met name gemeenschappelijke regelingen. Hoe groter het bestuurlijke, beleidsmatige of financiële belang is, hoe belangrijker het is om kaders mee te geven (sturing) en goed inzicht te hebben in het functioneren van de verbonden partijen (monitoring). Zo willen we bereiken dat de verbonden partij de overeengekomen opdracht realiseert binnen de daarover afgesproken beleidsinhoudelijke en financiële kaders. Uiteraard hebben verbonden partijen zelf ook een eigen verantwoordelijkheid. Ze moeten rechtmatig opereren, adequaat reageren op nieuwe ontwikkelingen en transparant zijn in de informatievoorziening. Ze dienen kansen en bedreigingen tijdig te signaleren en daar via risicomanagement op sturen.